Anadolu’da 64 Bin Kafatası niçin ölçüldü ?

1930’lı yılarda düzenlenen Türk Tarih kurumu Toplantı tutanakları olan kitapları buldum Fen Lisesinin tarihi kitaplığında. Tarihçiler Türk’ün tanımını yaparken özellikle Atatürk’ün sarı saçlı mavi gözlü ve beyaz ırk formuna benzer ve Brakisefal örneğinde olduğu hakkında tebliğler vermişlerdi. Bahsi geçen tebliğ metinlerini hayretler içinde okudum. Atatürk dalkavukları onu öve  öve  göklere çıkarıyor ve onun kafatasını Türk ırkının en iyi örneği kabul ediyordu.
Afet İnan adındaki şakşakçı bir hanımın harita üzerinde Alaiye şehir ismini bir çırpıda değiştirip Alanya yaptığını öğrenince tarihi tersinden araştırmaya ve sorgulamaya karar verdim. Atatürk’ün kafatasında ilahi özelik arayanlar Belçikalı kafatası profesörü PİTTARD’a Türk ırkının kafatası formülü bile çıkarmışlardı. 1930’lu yıların sonlarında önce Atatürk’ün kafatası ölçülmüş, daha sonra Anadolu’nun her yerinden mezarlar açılarak kafatasları ölçülmüştü. Adana Türkocağı’nın davetlisi olarak konferans vermeye gelen Reha Oğuz Türkan ile özel bir sohbet ortamında “Anadolu’da kaç kafatası ölçüldü?” sorusunu sordum. Ve orada “Ben dahil 64 bin kafatası ölçüldü” cevabını vermişti.


Yazının üstteki kısmını kim kaleme aldı bilmiyorum çünkü belirtilmemiş.Lakin günümüzde sıklıkla kullanılan “Kafatası Milliyetçiliği” terimi de ayrı bir anlam kazanıyor bunları okuduktan sonra.Görülen o ki tıpkı Hitler’in Üstün Irk,Ari Irk araştırmalarından esinlenilerek böyle bir çalışmaya girişilmiş ve nihayetinde ölmüş insanlara dahi mezarlarında rahat verilmemiş.En üstün ırk bizim Irkımızdır ispatı için insanlar yaşıyor yada ölmüş olsun birer kobay gibi kullanılmış.Mimar Sinan’ın KAfatasının da ölçüm için alınıp sonradan ortadan kaybolduğunu bilmekteyiz.Belki o arşivler hiçbir zaman açılmayacak ve tarihte bir gizem olarak kalacak belkide birgün bir cesur insan çıkıp ne var ne yok ortaya döküverecek.Bakalım zaman ne gösterecek ?
Yazımızın devamında Wikipedi ‘de konuyla ilgili yazılmış olan şeylere de yer vermek istiyorum.Belki ilginizi çekebilir.
Kafatası ölçümü, kafatası kemiklerinin uzunluklarının ölçümüne dayananan teknik.
Yirminci yüzyıl başlarında antropolojistler tarafından insan popülasyonlarını kategorilendirmek için başvurulan en yaygın yöntemden biriydi. Amerikalı antropolog Carleton Stevens Coon tarafından 1960′lı yıllara kadar kafatası indeksi insanları kategorilendirmek için kullanılmıştır. Sadece Amerika’da beyaz ırktan olanlar Coon’un kitabında yer verdiği şekilde Kafkas ırkından diye adlandırılmaktadır.[1]
Kafatası ölçümü, 20. yüzyılın ortasına kadar bilimsel ırkçılıkta, ırkların karakteristiklerinin tasnifinde kullanılmıştır. Bu ölçüm, 19. ve 20. yüzyıllarda Avrupalı Ari ırk ve üstün ırk ideolojilerine temel oluşturmuştur.
Kafatası endeksi, kafanın azami genişliğinin azami uzunluğuna bölümünün 100 ile çarpılmasıyla hesaplanır (yatay düzlemde veya önden arkaya doğru). Hesaplanan gösterge 75′den küçük ise kafatası, üstten bakıldığında uzun ve dar demektir. Bu tip kafatasları dolikosefal (İngilizce:dolichocephalic) olarak adlandırılır ve tipik Avusturalya yerlileri Aborjinler ve Güney Afrika yerlileri bu sınıfa girer. Endeks 75 ile 80 arasında ise kafatası neredeyse ovaldir (yuvarlak). Bu tip kafataslarına mezosefal (İngilizce: mesaticephalic) denir ve tipik Avrupalı ve Çinlilerde görülür. 80 ve üzeri endekse sahip kafatasları geniş ve kısadır ve brakisefal (İngilizce:brachycephalic) olarak adlandırılır. Bu sınıftaki kafataslarına daha çok Moğollar ve Andaman ve Nikobar adaları yerlilerinde görülür.[2]
Yirminci yüzyılın başlarında insan popülasyonlarını kategorileştirmek için yaygın olarak kullanılmıştır. ABD’li antropolojist Carleton Stevens Coon, fiziksel antropoloji araştırmalarında, insan popülasyonlarının sınıflandırılması için 1960′lı yıllara kadar kafatası endeksi yöntemine de başvurmuştur.
Günümüzde kafatası endeksi, insan popülasyonlarının tasnifinde kullanılan yöntemler arasında değildir. Bu yöntem sadece bireylerin görünümlerinin tanımlanmasında ve Fetüs’ün yaşının belirlenmesinde kanuni haller ve gebelik ile ilgili sebeplerde başvurulmaktadır.
Hayvanların tasnifinde özellikle kedi ve köpeklerin sınıflandırılmasında kafatası endeksi kullanılır.
Sadece kafatası eni ve boyunun oranına dayanan kafatası indeksi yöntemi yerine modern tıpta kapsamlı yüz ve kafa iskeleti yapısı ölçümüne dayanan ve paleoantropolojide, fiziksel antropolojide kullanılan ve Adli tıp’ın başvurduğu kafatası ölçüm bilimi olan antropometri (İngilizce:Craniofacial anthropometry) kabul gören bir tekniktir. Kafatası antropometrisinde, kafatası bulunan ölülerin ve hatta fosillerin plastik yöntemler ile yüzlerinin hayattaykenki görünüşlerinin yeniden oluşturulmasında yararlanılmaktadır.